Carl Gustav Jung (26/7/1875 - 6/6/1961) là
một bác sĩ tâm lý học, tâm thần học người Thụy Sĩ. Nổi tiếng với
việc thành lập trường phái tâm lý học mới có tên là tâm lý học phân
tích (analytical psychology) nhằm phân biệt với trường phái của phân tâm
học (psychoanalysis) của Sigmund Freud. Rất nhiều bác sĩ và nhà tâm lý
học điều trị bệnh nhân theo phương pháp của ông. Ông nghiên cứu sâu về
cái gọi là Thành toàn bản ngã (individuation), sự thành toàn, thống
nhất giữa ý thức và vô thức của một người khi đã biết được những
điều có trong tâm trí mình và dung hòa được chúng. Jung đã đề ra
khái niệm Vô thức tập thể (collective unconscious) và chính trong đó,
ông đề cập đến Anima (ẩn nữ của nam), song song với Animus (ẩn nam của
nữ) như một phần trong học thuyết.
Chúng
ta sắp đang chuẩn bị biết về một phần trong vô thức mà ta có lẽ
từng lờ mờ nghĩ tới hay không biết gọi tên nó là gì, hay sợ hãi
việc phải thừa nhận: Sự nữ tính của đàn ông.
1.
Anima
Anima
là một cô gái sống trong tâm trí nam giới, Jung định nghĩa như sau:
"Anima
vừa là một phức cảm cá nhân (personal complex), vừa là một hình ảnh
bắt nguồn từ nguyên mẫu (archetypal image) trong tâm thức nam giới. Nó
hình thành trong vô thức trong tâm trí mọi bé trai, và nó chịu trách
nhiệm cho cơ chế phóng chiếu. Ban đầu, Anima được quyết định bởi mối
quan hệ với mẹ ruột, sau này nam giới không chỉ trải nghiệm nó với
phụ nữ nói chung, mà còn mọi lĩnh vực trong cuộc sống." - Daryl
Sharp, The Jung Lexicon.
Anima
ảnh hưởng tối quan trọng tới việc lựa chọn một người bạn đời của
người đàn ông.
Về
việc tại sao có Anima, trong cuốn sách gồm hai bài luận của mình
Animus and Anima, vợ Carl Jung, Emma Jung nhắc đến Anima như một nguyên tố
cấu thành nên tâm lý của người đàn ông, hệt như nước, lửa và đất là
những nguyên tố không thể thiếu trong tự nhiên. Anima sinh ra tự nhiên
ngay khi một cậu trai ra đời, và tồn tại kể cả khi không tiếp xúc
với người phụ nữ nào.
Trong
học thuyết của mình, Jung đề xuất nhiều cấp bậc Anima, và những cấp
bậc, sự thay đổi đó phần lớn chính là quá trình mà người đàn ông
trở nên cởi mở hơn với sự đa cảm, với cảm xúc của anh ta và từ đó
trở nên "thành toàn" về bản ngã. Trở thành một cá thể với
tinh thần và những hành vi cũng như cách xử lý trở nên tốt hơn.
Những sự thay đổi trong cách nhìn phụ nữ xảy ra khi anh ta tiếp xúc
với nhiều phụ nữ hơn, trưởng thành hơn và từ đó Anima chuyển đổi
theo dạng khác.
Bốn
cấp bậc Anima bao gồm:
Eve (nguyên thủy):
Người phụ nữ với vai trò là chủ thể để thụ thai, nhuốm màu bản
năng. Đây là bậc đầu tiên và cơ bản của Anima, gắn liền với người mẹ
và hình mẫu người mẹ của đàn ông. Người đàn ông lúc này nhìn phụ
nữ như là một nơi đầy đồ ăn, dinh dưỡng, sự yêu thương và che chở.
Người đàn ông dạng này rất dễ bị điều khiển bởi phụ nữ, khó sống
thiếu phụ nữ. Có thể dùng một từ tệ hơn là nhu nhược.
Helen (cám dỗ):
Hình ảnh người phụ nữ cấp bậc này vẫn còn liên quan tới ham muốn
tình dục, nhưng đã trở nên lãng mạn hơn và có giá trị độc lập như
một cá thể chứ không còn chung chung như trước. Cô ấy có thể là
Marilyn Monroe, Taylor Swift, Ngọc Trinh, ... cô ấy chính là biểu tượng
của sự gợi cảm, quyến rũ mà đàn ông mong muốn (ba vòng, điện nước
đầy đủ). Đa phần những người đàn ông với Anima loại này là những
"bad boy", "fuckboy", với những cuộc phiêu lưu tình ái
đầy thú vị. Tuy nhiên, nhưng cuộc vui này không thể kéo dài.
1)
Trái tim anh ta hay thay đổi, và anh ta sẽ cuốn gói biến mất khỏi đời
bạn ngay sáng hôm sau.
2)
Hoặc có thể cô gái không đáp ứng được tiêu chuẩn gợi cảm của anh ta,
sexy lady, sex bomb.
Và
nhiều lý do có thể khác.
Mary (tôn thờ):
Hình ảnh người phụ nữ gắn liền với cảm giác về tôn giáo và có
khả năng làm bạn thực sự với phụ nữ. Người đàn ông có Anima dạng
này có thể phân biệt được rạch ròi đâu là tình yêu đâu là tình dục.
Nghĩa là anh ta có thể xác định được đâu là bạn đâu là người yêu.
Và vì thế có thể có những người bạn khác giới cũng như chơi thân
lâu dài được.
Sophia (minh triết):
Sophia là người dẫn đường tới cuộc sống nội tâm của người đàn ông.
Những người có Anima loại này là những người đi tìm chân lý, những
ý nghĩa, đặt ra những vấn đề triết học, về cuộc đời, về vũ trụ,
về bản thân anh ta. Sophia cũng đại diện cho sự sáng tạo trong mỗi
người nghệ sĩ, như Leonardo da Vinci khi vẽ nàng Mona Lisa. Cô chính là
người bạn đời tự nhiên cho hình mẫu "người đàn ông trí
tuệ". Bản năng tính dục của người đàn ông này hòa hợp với
những khía cạnh tâm hồn. Có thể coi đây là một bậc lý tưởng của
Anima, khi người phụ nữ lúc này được coi là một cá thể, một thực
thể hoàn toàn, một người trợ giúp, ủng hộ người đàn ông thầm lặng
để hướng người đàn ông đi tới phiên bản tốt hơn của anh ta.
Trong suốt cuộc đời
của một người đàn ông, nhận thức của người đàn ông tăng dần, thì
thế giới quan của anh ta cũng thay đổi và cách nhìn về phụ nữ của
anh ta cũng vậy, Anima cũng sẽ đổi thay. Và cũng lưu ý rằng, một
người đàn ông không gắn liền hoàn toàn với một Anima nhất định, đó
có thể là nhiều Anima khác nhau.
Từ đó tạo ra hình
mẫu riêng của anh ta, cách nhìn riêng của anh ta đối với phụ nữ.
Carl Jung quan niệm để
trở thành một người đàn ông tốt hơn với tâm lý vững vàng hơn, con
người cần hướng tới sự thành toàn bản ngã (Individuation). Tức là
chung sống hòa hợp với những gì có trong nội tâm của mình. Chúng ta
có thể bối rối về Anima, chúng ta có thể phủ nhận nó, nhưng nó vẫn
luôn hiện diện ít nhiều ở đấy và có tác động tới đời sống của con
người chúng ta.
Bởi Anima là hình
ảnh người phụ nữ trong tâm trí đàn ông, và cũng chính là một phần linh hồn của anh ta. Việc không kết nối, thấu hiểu nó có thể làm cho nhiều
người đàn ông có những cảm xúc, tâm lý không lành mạnh. Trong cuốn
sách Digesting Jung, Daryl Sharp viết:
[Anima, người phụ nữ
trong tâm trí của người đàn ông, có vai trò như linh hồn của anh ta.
Khi một người đàn ông tràn đầy sự sống, ta nói anh ta
"animated", - năng động, hoạt bát, đấy sức sống. Người đàn
ông không có kết nối với mặt "nữ tính" của mình luôn cảm
thấy trống rỗng và lơ đãng. Ngày nay, đó có thể là trầm cảm, nhưng
trải nghiệm không hề mới. Trong hàng ngàn năm, giữa những người mà ta
gọi là "tiền sử", nó được gọi là "sự đánh mất linh
hồn"]
Trong cuộc đời mỗi
con người, người đàn ông hay phụ nữ, đều đánh mất bản thân mình, họ
trải qua những cuộc khủng hoảng. "Mình là ai?", "Tại sao
mình lại làm thế?", "Thật vô nghĩa", "Tôi đang làm
điều vô ích",... Đa phần nó được gọi là "thời kỳ u
tối", với vài người thì đó là thời gian trầm cảm. Nó có thể
dẫn tới những hành vi không lành mạnh và có thể hủy hoại bản thân mình.
Các cuộc khủng hoảng đó, có thể được giải quyết thông qua Anima, -
những tiếng nói trong vô thức. Chấp nhận nó, sống với nó. Hoàn
thiện bản thân mình là cách bắt đầu thấu hiểu thêm về thế giới,
cũng như vững chắc tinh thần để đi vào cuộc sống.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét